Onderstaande blog over waarde vanuit deelbaarheid en leerbaarheid schreef ik in maart 2014 voor IMFacts. Helaas bestaat dit platform niet meer sinds 2015. Daarom plaats ik deze blog opnieuw op deze site.
Iedereen die werkt met informatie zou wel eens van te voren willen weten wat de waarde van bepaalde informatie is. Zoals Ard Huizing in 2007 schreef kun je de waarde van een roos weliswaar objectief in euro’s uitdrukken als het gaat om de prijs, maar wordt het een stuk subjectiever als het gaat om de informatie die de roos bevat op het moment dat je hem aanbiedt aan je geliefde. Als informatieprofessional werk je eigenlijk continu met een bos rozen. En dan is het handig om in te kunnen schatten dat een roos voor je geliefde waarschijnlijk veel waard is en voor een willekeurige voorbijganger minder.
Hoezeer dat in dit voorbeeld ook voor de hand ligt, in de praktijk zijn er tal van situaties te bedenken dat het minder voor de hand liggend is. Ik denk dat het inschatten van deelbaarheid en leerbaarheid van informatie een handvat kan zijn voor het inschatten van de potentiële waarde van informatie.
Informatie-eigenschappen
Er zijn talloze kwaliteiten en attributen van informatie van invloed op de waarde. Guus Pijpers geeft daar in 2009 een opsomming van:
| Kwaliteiten | Attributen |
| Toegankelijkheid | Ambiguïteit |
| Context | Hoeveelheid |
| Conversie | Duidelijkheid |
| Cultuur | Consumptie |
| Intentie | Dynamiek |
| Afhankelijkheid | Onoverdraagbaarheid |
| Levenscyclus | Onbepaaldheid |
| Medium | Individualiteit |
| Vorm/representatie | Kennis |
| Schaarste | Vermenigvuldigbaarheid |
| Specifiekheid | Redundantie |
| Waarheid | Aanbod |
| Onzekerheid | Gebruik |
Met enige moeite moet het mogelijk zijn hier nog meer kwaliteiten en attributen aan toe te voegen en dat maakt het werk voor de informatieprofessional er niet gemakkelijker op.
Deelbaarheid en leerbaarheid staan niet op deze lijst en ik denk dat dat komt, doordat deze zich op een hoger – en wellicht bruikbaarder – aggregatieniveau bevinden. Veel van deze kwaliteiten en attributen gaan namelijk op in deelbaarheid en leerbaarheid. Toegankelijkheid, hoeveelheid, medium en vorm zijn voorbeelden die te maken hebben met deelbaarheid. Redundantie, kennis, cultuur en waarheid zie ik als voorbeelden van leerbaarheid. Ik zal deze begrippen toelichten.
Deelbaarheid
Deelbaarheid definieer ik als de mate waarin het mogelijk is bepaalde informatie te delen. Neem alle informatie uit een grote strafzaak. Doorgaans is dit een enorme hoeveelheid in veel verschillende vormen (in beslag genomen goederen, bankgegevens, opnames en verslagen van verhoren, foto’s, computergegevens, etc.). Bovendien moeten getuigen beschermd worden, willen slachtoffers anoniem blijven en is de verdachte geen dader tot het moment van veroordeling. De vorm en de aard van de informatie maken deze informatie dus niet zo deelbaar.
Neem daarnaast deze blog op IMFacts.nl. Het staat gepubliceerd op internet, is daarmee voor iedereen toegankelijk via zoekmachines, rechtstreeks via de site, via RSS en als lezer kun je met een tweet een linkje sturen naar je collega’s of vakgenoten. De vorm en de aard van deze blog maken hem dus erg deelbaar.
Leerbaarheid
Leerbaarheid definieer ik als de mate waarin het mogelijk is iets te leren van bepaalde informatie.
Neem opnieuw de informatie uit de strafzaak. Alhoewel er weinig te delen valt, zijn veel mensen geïnteresseerd. Dat wat wel gedeeld wordt of openbaar is, komt in het nieuws. Mensen vormen of bevestigen daarmee hun beeld van de maatschappij of leren over het bestaan van een criminele subcultuur.
Neem daarnaast opnieuw deze blog. Alhoewel ik hoop voor de doelgroep van IMFacts een bijzonder leerbaar verhaal te schrijven, verwacht ik niet het journaal hiermee te halen. Deze informatie zal dus leerbaar zijn voor een kleinere groep.
Waarde van informatie
Je zou de waarde van informatie wellicht kunnen uitdrukken als deelbaarheid x leerbaarheid, alhoewel ik beide niet kan kwantificeren. Desalniettemin kun je wel categorieën onderscheiden, zoals ik in onderstaand schema heb gedaan. In het schema beschrijf ik de uitersten. Uiteraard zullen er in de praktijk allerlei schakeringen voorkomen.
Deelbaarheid en leerbaarheid zouden indicatoren kunnen zijn om in te schatten wat de potentiële waarde van informatie is. De waarde zelf komt pas door het delen en het leren ook uit te voeren. Dan krijgt informatie in meer of mindere mate effect op het denken en handelen van mensen.
Tot zover mijn eerste gedachten hierover. Uiteraard is verdieping en validatie nog op veel fronten mogelijk. Graag lees ik in reacties hieronder in hoeverre deze denkwijze toepasbaar zou kunnen zijn.